ołówek

Ołówek – rodzaj rysunku wykonany na papierze, do którego wykorzystuje się grafit połączony z kaolinem (inaczej glinka porcelanowa), nasączony woskiem i umieszczony w oprawce z drzewa cedrowego lub lipowego, także nazywany ołówkiem. Występują różnego rodzaju twardości ołówków, twarde oznaczone literą H i miękkie oznaczone B oraz dodatkowo cyframi. Poprzednikiem ołówka była pałeczka ołowiana lub srebrna w metalu, używana od XII do XVI w. W połowie XVI w. w Anglii pojawiły się ołówki grafitowe, jednak dopiero pod koniec XVIII w. zaczęto produkować je w dzisiejszej formie. Pierwsi sposób ich produkcji opracowali Francuz Nicolasa Conté oraz Austriak Josef Hardtmuth, obydwaj dokonali tego w podobnym czasie. Jako podłoże do rysunku ołówkiem wykorzystuje się zazwyczaj papier gładki biały lub barwiony; ciekawy efekt daje również szary papier pakowy. Grafit można rozcierać wiszerami, palcem lub gumkami chlebowymi. Skończony rysunek dobrze utrwalić specjalnym lakierem – fiksatywą. Praca ołówkiem powinna być przechowywana pod szkłem, najlepiej dodatkowo z passe-partout. Największą zaletą tej techniki jest bogata gama środków wyrazu, jaką można uzyskać: od ostrych linii aż po miękkie plamy a także łatwość poprawek za pomocą miękkiej gumki. Mistrzami w tej dziedzinie byli m.in. Pablo Picasso czy Amadeo Modigliani, a w Polsce Stanisław Wyspiański.